Hoe kan je het beste koffiebonen bewaren?
Op deze pagina
In dit artikel zal besproken worden hoe je koffiebonen het beste kan bewaren. Koffie blijft extra lekker en vers als deze goed bewaard worden.
Als je koffie zet heb je natuurlijk het liefst een bakje met een krachtige, volle smaak. Maar zoals je misschien wel regelmatig merkt is het eerste kopje uit een nieuw pak vaak een stuk lekkerder dan het laatste. Ook als je oude en nieuwe koffie mengt, kan de smaak tegenvallen. Hoe komt dit nou eigenlijk? Dat heeft waarschijnlijk te maken met de manier waarop je je koffie bewaart. Koffie kan, als het blootgesteld wordt aan externe factoren zoals zuurstof en vocht, erg snel zijn smaak verliezen.
Als je dit laat gebeuren zul je naarmate de koffie langer aan deze factoren is blootgesteld steeds slappere koffie krijgen met een steeds muffer wordende smaak. Daarom is het belangrijk om je koffiebonen of koffiepoeder goed te bewaren, zodat je dit smaakverlies voorkomt. In dit artikel leer je wat de belangrijkste factoren zijn die invloed uitoefenen op de smaak van je bonen en waarom. Ook zul je zien met welke bewaarmethoden je je koffie lang goed kan houden, zodat je van het eerste tot het laatste kopje van heerlijke koffie met een zeer volle smaak kan genieten. Haal het allerbeste uit je bonen, en voorkom smaakverlies.
Hele koffiebonen blijven langer goed dan gemalen koffie
Een belangrijke factor om te overwegen als je smaakverlies van je koffie wil tegengaan, is dat hele koffiebonen er meerdere malen zo lang over doen om hun smaak te verliezen dan vooraf gemalen koffiepoeder. Verse koffiebonen kunnen dan ook een veel voller resultaat geven. Als je van koffiepoeder gebruik maakt, is het extra belangrijk om dit goed te bewaren en af te sluiten van externe invloeden, want koffiepoeder is heel makkelijk te manipuleren. Al na een dag niet goed luchtdicht afgesloten te zijn zul je een flink verschil in het aroma van dit poeder kunnen bespeuren, waar dit bij hele bonen toch eerst enkele dagen zal duren.
Als het aankomt op levensduur is koffie sowieso een vrij uniek artikel; waar de meeste voedingsmiddelen na een bepaalde tijd ineens ‘over de datum' zijn, en kunnen gaan schimmelen of rotten, en consumptie niet meer goed voor de gezondheid is, ligt dit bij koffie even anders. Koffie heeft niet zo zeer een bepaald moment waarop het ineens over de datum is- het is een soort glijdende schaal, waarmee de kwaliteit met verloop van tijd geleidelijk achteruit gaat. Het gaat niet om ongeschiktheid voor consumptie, maar juist de kwaliteit van de smaak die vanaf het moment van openen in een aantal dagen enorm achteruit kan gaan. Om je koffie zijn smaak te laten behouden is het dus belangrijk om dit verval tegen te gaan, en om dat te kunnen doen moeten we eerst tot in de puntjes weten welke factoren precies aan dit smaakverval bijdragen en waarom.
Factoren die de smaak van je koffie beïnvloeden
Er zijn een hoop externe factoren die de kwaliteit van je koffiebonen kunnen beïnvloeden. Laten we eens kijken welke dat zijn, en hoe het smaakverlies tot stand komt. Twee factoren zijn eigenlijk al heel erg logisch: vocht en hitte. Je zult vast begrijpen dat vocht en hitte de smaak aan koffiebonen onttrekken, want dit is eigenlijk precies wat er gebeurt bij het zetten van koffie: door koffiepoeder bloot te stellen aan heet water wordt de smaak uit de bonen getrokken en door het water geabsorbeerd.
Een logische stap om smaakverlies tegen te gaan is dan ook het voorkomen van blootstelling aan water en hitte. Zorg dat je de bus waarin je de koffie bewaart in een droge en koele ruimte bewaart. Zet deze dus niet voor het raam in de vensterbank, waar de zon de bus op kan warmen, maar berg deze juist op in een koele lade of een kastje. Zorg ook dat, als je een voorraadbus omspoelt alvorens hier nieuwe bonen in te stoppen, je deze zeer zorgvuldig afdroogt voor je er koffie in opbergt.
Misschien wel de grootste vijand van het aroma van je koffiebonen is zuurstof. Koffiebonen wisselen aroma's uit met de lucht, en oxidatieprocesson onttrekken de smaak aan je bonen. Die heerlijke geur die je neus binnendwaalt als je je koffievoorraad opentrekt? Precies, dat is de krachtige smaak van je koffie die verloren gaat. Hierbij geldt trouwens heel sterk dat het aroma van koffiepoeder veel gevoeliger voor lucht is dan dat van hele bonen, omdat er geen beschermde kern is en veel meer koffie dus direct aan oxidatieprocessen blootgesteld is. Maar denk hierdoor niet dat het met bonen wel mee zal vallen- ook hele koffiebonen kunnen door het toedoen van zuurstof razendsnel hun aroma verliezen.
Nog een reden dat het uiterst belangrijk is om de bewaarbus van je koffie hermetisch luchtdicht af te sluiten, is dat de interactie tussen koffie en lucht twee kanten op werkt: koffie laat niet alleen zijn aroma los de lucht in, ook beïnvloedt de omgevingslucht de koffie. De koffiebonen laten namelijk na het brandingsproces gedurende een vrij lange periode CO2 los, en hierdoor ontstaan er een soort van ruimten in de bonen waar allerlei elementen die zic in de lucht bevinden zich kunnen nestelen. Een onplezant aroma in je keuken kan dus deel gaan uitmaken van je koffiebonen, en hiermee de smaak aanzienlijk minder goed maken.
Diverse effectieve bewaarmethoden
Eigenlijk is het wel logisch dat, om het aroma van je koffiebonen te behouden, je een hermetisch afgesloten verpakking nodig hebt. Als je het even heel simpel beredeneert- als de verpakking luchtdicht is en er dus geen lucht naar binnen of naar buiten kan, heeft het aroma geen mogelijkheid om te ontsnappen. Zo moet het dus wel in de bonen blijven zitten! Laten we eens gaan kijken waar je nog meer rekening mee moet houden bij het bewaren van je koffiebonen, en welke bewaarmethoden daarvoor geschikt zijn.
Als je denkt aan hermetisch afsluiten, zul je ongetwijfeld aan een vacuüm of luchtdichte verpakking denken. Bij koffie is het antwoord hierop een beetje dubbelzinnig- het is een beetje een ja-en-nee kwestie. In theorie klinkt dit erg goed, omdat er geen lucht bij de bonen kan komen. Maar zo simel blijkt het niet te zijn. Na het brandingsproces zullen koffiebonen gedurende een flink lange tijd CO2 afstoten. Deze gassen zullen ergens heen moeten kunnen; in een afgesloten vacuüm verpakking zal dan ook druk opgebouwd worden, en hierdoor kan de verpakking openbarsten. Nadat de bonen voldoende gas hebben losgelaten zou dit wel kunnen, maar dan zijn ze al niet vers meer en te lang blootgesteld aan zuurstof.
Hier is een uitvinding op bedacht: het luchtventiel of eenwegventiel. Hiermee kan lucht wel de verpakking uit, maar niet de verpakking in. Zo kunnen de CO2 gassen dus ontsnappen zonder dat de koffie aan zuurstof blootgesteld wordt. Er zijn een aantal merken die bewaarbussen met zo'n ventiel produceren, en deze zijn dan ook ideaal om je bonen zo lang mogelijk in een uitstekende staat te houden en de smaak optimaal te behouden.
Zo'n ventiel wordt ook gebruikt in originele verpakkingen, wat éen van de redenen is dat de bonen zo goed blijven in de originele verpakking is en waarom het dus een goed idee is om deze zo lang mogelijk ongeopend te laten. Bovendien kan je een nieuw pak gewoon in de koelkast bewaren of zelfs invriezen, om blootstelling aan warmte te voorkomen. In een bewaarbus is dit juist een heel slecht idee- zodra je deze uit de koelkast haalt en opent, zal condensatie plaatsvinden, en zoals je weet is vocht erg slecht voor de bonen, omdat dit enorm veel smaak onttrekt aan je koffie. Als je in één keer meerdere pakken bonen koopt, kan het juist wel erg slim zijn om deze in de originele verpakking in te vriezen en zo smaakverlies te voorkomen.
Een laatste slimme tip is om gebruik te maken van twee bewaarbussen. Zeker als je grotere verpakkingen koffie koopt, of langzaam door je voorraad heen gaat, kan het erg schelen om één kleine bus te gebruiken als je een bakje wil zetten, en een grotere bus om deze kleine voorraad eens in de zoveel dagen aan te vullen. Iedere keer dat de bus opengaat worden de koffiebonen blootgesteld aan lucht, en door van twee aparte voorraden gebruik te maken voorkom je een hoop smaakverlies.
Handige bewaarbussen
Laten we even snel een paar handige en bovendien bewaarbussen toelichten, zodat je een scherper idee krijgt wat voor soort bewaarbussen nou echt goed zijn voor je koffie.
Voor zeer verse bonen, of als je deze zelf roostert, is het handig om eens te kijken naar een bewaarbus met luchtventiel of vacuümfunctie, zodat je vrijkomende gassen aan de bus kunt onttrekken zonder nieuwe lucht binnen te laten. Bonen die je voorgeroosterd koopt zijn over het algemeen voldoende ontgast, en hebben genoeg aan een goede luchtdichte bewaardoos. Voor de meeste mensen zal een goed sluitende bewaardoos dus voldoende zijn; door te kiezen voor een vacuüm exemplaar behouden je bonen hun smaak nóg langer en beter.
Als je op zoek bent naar een goede vacuüm bewaardoos, is het exemplaar van Tomorrow's Kitchen een goede keuze. Met een inhoud van 500 gram past er genoeg koffie in, en met het bijbehorende pompje trek je de doos eenvoudig vacuüm. Verse bonen zul je af en toe opnieuw vacuüm moeten trekken, om vrijgekomen gassen uit de doos te laten.
Als je een gewone luchtdichte bewaarbus wel voldoende vindt, heb je de keuze uit enorm veel producten. Zolang het een goed afsluitende deksel heeft, zal je koffie zijn smaak er niet in verliezen. Kijk om ideeën op te doen eens op de categoriepagina voor voorraadbussen van Bol.com.
Koffiemachines met grote bonenreservoirs
Tegenwoordig vinden fabrikanten van koffiemachines het fijn om deze met een groot bonenreservoir te maken- dit wordt zelfs meestal als een pluspunt genoemd in productreviews en reclames. Maar wellicht is dit toch niet zo'n groot pluspunt als hoe dit meestal afgeschilderd wordt. Men denkt er meestal namelijk niet bij na dat de bonen in dit reservoir, dat vaak deels open is aan de bovenkant, blootgesteld worden aan zuurstof en hierdoor razendsnel hun smaak verliezen.
Zeker lichte gebruikers, die wellicht meerdere dagen met een vol reservoir doen, kunnen een groot smaakverlies ervaren zonder dat ze weten wat de oorzaak is. Bovendien worden de bonen vaak bijgevuld voor het reservoir helemaal geleegd is, waardoor de oude bonen zich met de nieuwe mengen en dus de smaak van de verse bonen zeker niet ten goede komt. Daarom is het sterk aan te raden om het reservoir alleen te vullen met een hoeveelheid bonen die je in één dag of misschien twee zal gebruiken, en de bonen goed op te maken voor je verse bonen toevoegt. Zo haal je het allerbeste uit je luxe bonenapparaat.
Er zijn ook koffiemachines waarbij het bonenreservoir wel luchtdicht afgesloten is. Bij deze reservoirs speelt dit probleem minder.
Even terugblikken: hoe behoud je het aroma van je bonen?
Al met al is het correct en zorgvuldig bewaren van koffie een uiterst onderbelicht onderwerp. Het komt regelmatig voor dat men vele honderden euro's uittrekt voor het allerbeste koffiezetapparaat, de best geteste bonen uitzoekt- en vervolgens vergeet de bonen in een hermetisch afgesloten voorraadbus op te bergen. Hierdoor wordt niet het maximale uit je machine en bonen gehaald, en dat is erg zonde aangezien de oplossing zo eenvoudig is! Bescherm je koffiebonen tegen externe invloeden als lucht, vocht en hitte door ze zorgvuldig op te bergen. Zo blijven ze langer goed en komt hun smaak beter tot zijn recht. Betere koffie zetten is nog nooit zo makkelijk geweest!